Najciekawsze miejsca i obiekty w okolicy …Trochę historii…
TROCHĘ HISTORII…
Dzierzkowice mają bogatą przeszłość historyczną. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1326 roku i dotyczy parafii Dzierzkowice. Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi od rodu Dzierżków, który miał być jej właścicielem. Od połowy XIV wieku do pierwszej połowy XIX wieku (Powstanie listopadowe) są własnością królewską, a następnie rządową . 11 marca 1405 roku Dzierzkowice lokowane były na prawie magdeburskim (średzkim) przez króla Władysława Jagiełłę. Istniejący niegdyś tu zamek – wzniesiony prawdopodobnie za Kazimierza Wielkiego – był siedzibą starostwa urzędowskiego obejmującego: Urzędów, Dzierzkowice i Księżomierz (klucz dóbr królewskich). Przy zamku istniał dwór zbudowany z drewna. Mieszkańcy sporadycznie znajdują jeszcze elementy budowli i jej wyposażenia.
Współcześnie Dzierzkowice to typowo wiejska gmina o charakterze rolniczym, znana w ostatnich latach z produkcji owoców miękkich, zwłaszcza truskawek, porzeczek i malin. Mimo, że oddalona jest od głównych szlaków komunikacyjnych, posiada dobrze rozwiniętą sieć drogową oraz infrastrukturę techniczną (sieć wodociągowa, gazowa, telefoniczna). Występują duże obszary leśne, łąki, stawy, ukształtowanie powierzchni z licznymi skłonami i wzniesieniami oraz charakterystyczne erozyjne wąwozy lessowe. Mniej znane od tych w okolicach Kazimierza Dolnego, lecz nie mniej interesujące. Środkiem gminy biegnie szeroka dolina rzeki Wyżnicy. Niezwykle cennym zbiorowiskiem roślinnym jest Grabowy Las, las typu grądu, na którym planowano utworzenie rezerwatu przyrody.
Najcenniejszą budowlą Dzierzkowic jest zabytkowy drewniany kościół z XVIII w. p.w. św. Stanisława i św. Marii Magdaleny. Najwięcej zaś tajemnic kryje Wzgórze Zamkowe, namacalna pozostałość po istniejącym niegdyś zamku – siedzibie starostów urzędowskich. Na obrzeżach gminy ulokowano
2 niedawno odnowione cmentarze wojenne, żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Istnieją dobrze zachowane młyny i kuźnie.
Przez Dzierzkowice wiodą 2 szlaki turystyczne: „Szlak Jagielloński” i „Front Wschodni”. Ponadto
w ramach projektu gimnazjalnego opracowana została gminna trasa rowerowa „Szlak Lessowy”.
W centrum gminy, w Dzierzkowicach Rynku istnieje pięknie odrestaurowany w ostatnich latach skwer,
z malowniczą fontanną, mini – amfiteatrem i placem zabaw dla najmłodszych.
Dysponując ciekawymi walorami turystyczno – krajobrazowymi i kulturowymi chcemy to wykorzystać. Pragniemy rozszerzyć ofertę naszej gminy o schronisko młodzieżowe, z interesującą bazą turystyczno – dydaktyczną. Bliskie sąsiedztwo miast Kraśnika i Urzędowa oraz królowej polskich rzek – Wisły, sprawiają, że lokalizacja naszego schroniska staje się jeszcze bardziej atrakcyjna.
NAJCIEKAWSZE MIEJSCA I OBIEKTY W GMINIE DZIERZKOWICE
1. O charakterze przyrodniczym:
-wąwóz lessowy: Dół Woduniec
– wąwóz Złamany Most,
– wąwóz Pańskie Doły,
– głębocznice lessowe,
– środkowy odcinek rzeki Wyżnicy, prawego dopływ Wisły,
– stawy w Dzierzkowicach Woli i Krzywiu,
– „Grabowy Las”,
– tereny po dawnej kopalni piasku w Sosnowej Woli,
– punkty widokowe w Krzywiu, Terpentynie i zastawskich polach.
2. O charakterze kulturowym:
– kościół parafialny p.w. św. Stanisława i św. Marii Magdaleny z I p. XVIII w. z zabytkową dzwonnicą z 1880 r. w Dzierzkowicach Rynku,
– Wzgórze Zamkowe w Terpentynie
– cmentarz wojenny z I wojny światowej w Dzierzkowicach Podwodach,
– sanktuarium Świętej Otylii na pograniczu Dzierzkowic i Urzędowa,
– zabytkowa kapliczka z 1938 r. w Wyżni
– pomnik żołnierzy poległych w czasie I i II wojny światowej w Dzierzkowicach Rynku,
– kaplica w Ludmiłówce,
– zespół zabytkowych studni w Ludmiłówce,
– drewniana kuźnia z 1918 r. w Dzierzkowicach Górach,
– młyn Jaroszyńskich w Dzierzkowicach Rynku,
– drewniany młyn elektryczny w Dzierzkowicach Woli.
NAJCIEKAWSZE MIEJSCA I OBIEKTY W OKOLICY
Kraśnik:
– Zalew Kraśnicki,
– kościół szpitalny Świętego Ducha z 1758 r.
– Wielka Synagoga z XVII w.,
– kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z zespołem klasztornym – Sanktuarium Maryjne,
– Muzeum Pożarnictwa św. Floriana,
– Muzeum Regionalne,
– Pomnik Partyzanta,
– głaz narzutowy (obelisk) upamiętniający ofiary faszystów,
– MOSiR w Kraśniku (pływalnia, sauna, boiska i korty tenisowe)
Urzędów:
– ziemne wały obronne z XVI w.,
– Obserwatorium Astronomiczne,
– kościół p.w. św. Mikołaja z 1755 – 1784
Popkowice:
– kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej z 1628 r.,
– zabudowania dworskie z końca XIX w.
Bęczyn:
– Ośrodek Garncarski
Leszczyna:
– grodzisko wczesnośredniowieczne z VIII w. n.e.,
Natalin:
– rezerwat przyrody „Natalin”
Boiska:
– Kościół Zwiastowania Pańskiego z 1861 – 1873.,
– pomnik generała Henryka Dembińskiego
Boby:
– kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1907 – 1909 r.
Chruślanki Józefowskie:
– cmentarz wojenny żołnierzy z okresu I wojny światowej
Chruślina:
– Złota Góra
Rybitwy:
– kościół późnorenesansowy p.w. Wszystkich Świętych z 1613 r.,
– kamienny obelisk z 1928 r. „W 10 rocznicę niepodległości”,
Prawno:
– zabytkowy młyn,
– kościół p.w. św. Anny
Basonia:
– ośrodek szkutnictwa
Józefów n. Wisłą:
– pobernardyński zespół klasztorny z XVIII w.,
– Pałac Potockich z ok. 1919 r.,
– późnobarokowy kościół p.w. Bożego Ciała z 1730 – 1743 r.,
– kamieniołomy wapienia,
-pozostałości przeprawy promowej przez Wisłę
Piotrawin:
– kościół (sanktuarium) św. Tomasza św. Stanisława B.M. z lat 1440 – 1441, najstarsza parafia diecezji lubelskiej
Kaliszany:
– kamieniołomy wapienia- taras widokowy na Wisłę
Wrzelowiecki Park Krajobrazowy
Kluczkowice:
– Pałac Kleczniewskich z lat 1821 – 1831
Świeciechów Duży:
– kościół polskokatolicki p.w. św. Jana Chrzciciela
Świeciechów Poduchowny:
– kościół p.w. św. Małgorzaty i św. Mikołaja,
– neolityczna kopalnia krzemienia
Annopol:
– kościół p.w. św. Joachima i św. Anny z 1936 r.,
– kościółek drewniany p.w. św. Joachima i św. Anny z 1740 r.
– skarpa wapienna nad Wisłą w Opoczce,
– pomnik kobiet Lubelszczyzny z 1966 r.
Rezerwat Przyrody „Wisła pod Zawichostem”
Janiszów:
– przeprawa promowa
Gościeradów:
– rezerwat przyrody „Marynopole”
– kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Jana Chrzciciela,
– klasycystyczny Pałac Prażmowskich i Suchodolskich z XVIII w.,
-zabytkowy spichlerz z XVIII w.
– Łuk Triumfalny,
– kapliczka św. Jana Nepomucena z 1728 r.
Łany:
-pomnik przyrody nieożywionej „Źródliska”
Szczecyn:
– rezerwat przyrody „Doły Szczeckie”
Olbięcin:
-zespół parkowo –dworski z XVIII/XIX w. z cennym drzewostanem,
– źródła rzeki Tuczyn
Stróża:
– późnobarokowa trójkątna kaplica z 1766 – 1767 r.
Słodków:
– źródła rzeki Wyżnicy.
( opracowanie merytoryczne S.Cieślik)